En daar zijn we weer, online at last! De vraag die ik de afgelopen tijd vaak hoor is: ‘Waarom Kroatië?’ En voor mij zijn dit dé redenen die Kroatië een aantrekkelijke keuze maken. En voor al die anderen die verlangen naar een natuurlijker, gezonder en eenvoudiger leven, weg van de drukte en consumptiemaatschappij van het westen. Zoals ik ;-).
Stress, haast en spanning
Inmiddels ben ik met de kinderen voor een iets langere periode op de boerderij. Een sabbatical. Omdat de 24/7 maatschappij van Nederland ons niet meer bleek te passen. Ik ging onderuit met een burn out en door mijn verschijnselen liet ik ballen vallen in het ouderschap. Ken je dat? Eén van je gouden zonnestraaltjes die enthousiast een verhaal aan het vertellen is en je merkt haar pas op bij het vraagteken aan het eind van haar laatste zin…? In de ochtendspits snel even sokken zoeken voor de jongste en na een kwartier ‘wakker worden’, zittend op het bed met een tijdschrift in je handen, vergeten wat je kwam doen in de kamer? Zo kan ik je nog wel 10 voorbeelden noemen, met een mengeling van schaamrood op de wangen en compassie voor mijn vermoeide hoofd.
24/7 aan en online
Altijd maar aan staan, het heeft mijn creatieve brein de kop gekost. Altijd maar iets te doen kúnnen hebben, en dus nooit rust. Een bliepende telefoon van meldingen van anderen die ook altijd aan staan, ieder moment van de dag een to do op kúnnen pakken omdat de winkels in Nederland iedere dag non-stop open zijn. Het lijkt allemaal zo handig, maar voor mij de ondergang. De rek is eruit. Het elastiekje is geknapt.
In Kroatië geen 24/7 samenleving. Niet immer online, simpelweg omdat er niet overal 4G dekking is. Winkels zijn heus wel online gegaan maar komen niet verder dan een pagina op Facebook, laat staan dat online webshoppen hier de trend is.
Het is jammer dat ik me hier pas heb teruggetrokken toen mijn hersenen eenmaal gekneusd in mijn bovenkamer lagen… Maar waarom Kroatië zo’n heerlijke plek is om te leven? Ik beperk me dit keer tot maar 5 redenen, lees snel verder!
1. Natuurlijker en gezonder
Het noordoosten van Kroatië biedt een prachtige, ongerepte natuur met uitgestrekte bossen en bergen. Een wandelingetje in het groen loopt al gauw uit op een hike van 10 kilometer. Waarbij je dan zomaar uitkomt bij een lodge bovenop een berg met goddelijk uitzicht en heerlijke koffie of sljivovic. Gewoon, omdat het kan.
In vergelijking met het dichtbevolkte Nederland is er veel meer ruimte om te genieten van een eenvoudig, natuurlijk leven. Klaar met Netflix voor de dag? Vermaak je in je moestuin, en voel jezelf zelfvoorzienend en dichter bij de natuur. Loop je in de natte dagen de bult op, dan kom je geheid terug met een mandje vol eetbare paddenstoelen. Even de vlam in de houtoven en je geniet van je heerlijke paddenstoelen soepje bij zonsondergang!
2. Rustiger Levenstempo en Minder Stress
Het leven in Kroatië gaat een stuk langzamer en de sociale druk van de ‘rat race’ is veel minder aanwezig dan in het westen. Mensen hechten hier meer waarde aan sociale contacten en familie dan aan carrière en status.
Sterker nog, die carrière fiks je juist door heel. veel. koffie te drinken. De meest waardevolle tip die ik kreeg van een Kroatische vriend was dan ook: ‘Sla nooit een uitnodiging voor een koffie af, Arlet!’
Men neemt hier de tijd voor elkaar, voor contact. En uit ieder contact kan zomaar wat voortvloeien. Een nietszeggende ‘Mogguh’ in de ochtend tegen een buurman die je in het dorp voorbijloopt zit er niet bij. Een half uur later vind je jezelf op een terras. Met diezelfde buurman. In diep gesprek over Het Leven. En weer een half uur later heb je zicht op mogelijkheden en oplossingen die hij voor je aandroeg. Voor issues waar je mee kampte.
Zakelijk, privé: hier sta je niet alleen en mag je vertrouwen. En daar waar vertrouwen de basis is van het leven, heeft stress geen ruimte.
Ik was niet alleen op zoek naar meer rust en ontspanning, maar ook naar een diepere verbinding met mijn omgeving.
Ik merkte dat daar in Nederland minder ruimte en tijd voor is. Even onaangekondigd aanwaaien zoals we vroeger deden gaat tegenwoordig standaard vooraf met een Whatsapp berichtje of het uitkomt. Nog standaarder (is dat een woord?) kreeg ik bericht terug dat de ander druk is. Ook in het midden van een To Do lijst, ‘aan’ staat en nog geen pauze wil nemen in de hoop die lijst af te werken voor zonsondergang… Voor mij is Kroatië een verademing ten opzichte van het hectische Nederlandse leven.
3. Gezonder leven
In Kroatië heb je eenvoudig toegang tot lokaal geproduceerde, biologische producten, vaak van familie-boerderijen en lokale markten. Zelf groente en fruit verbouwen is heel gebruikelijk. Dit maakt het makkelijk om gezonder en bewuster te eten, hoewel onze eigen moestuin dus nog even in de steigers staat. Under construction, laten we maar zeggen.
De balans tussen de bewerkte suikers van de overheerlijke chocolade die ik écht niet afzweer en mijn dagelijkse menu is hier makkelijker te houden dan in Nederland. Waar immers mijn tuin te klein was voor een echte oogst en ik met mijn portemonnee niet kon shoppen in de biologische winkels.
Als ik de kinderen ‘uitlaat’ in het bos, komen we thuis met wilde asperges voor de lunch en parasolzwammetjes. Naast genieten van de groene omgeving, meteen gezond eten!
Overigens -niet op het filmpje te zien- ga ik niet zonder plukhulp op pad. Favoriet is het zakboek van Yvette van Boven. Hierin is van alles te vinden dat eetbaar te plukken valt: ook in stedelijk gebied!
Ik heb gemerkt dat eten ‘wat het seizoen te bieden heeft’ ook rust brengt. Al die eindeloze keuzes die AH XL het jaar rond biedt, brengen net zoveel (keuze-)stress met zich mee als die veel te wijde openingstijden van winkels. Je kunt áltijd, álles maken en dus eten. Maar wat wordt het vandaag dan? En morgen? Het werd me te moeilijk om natuurlijker, gezonder, goedkoper en gezelliger te leven zoals ik in Kroatië zo makkelijk kan.
Hier in Kroatië kopen we op de markt wat mensen meenemen naar hun marktkraampje uit hun moestuin. En dat is, wat de aarde op dat moment het meeste voedt en doet groeien. Omdat dat veel is, zit iedere pastasaus, soep en stoof tjokvol groenten en wordt ieder uit Nederland meegebracht recept uitgebouwd. Gewoon, omdat het kan, dus.
4. Goedkoper leven
Het leven in Kroatië is aanzienlijk goedkoper dan in Nederland. Van lagere woonkosten tot betaalbare verse producten en nutsvoorzieningen, je kunt met minder geld een comfortabele levensstijl onderhouden. Ik betaal voor de verwarming en lampjes in mijn appartement in Nederland bijna €384 sinds de energiecrisis. Per maand. En dat is dus om welgeteld 2 slaapkamers, een woonkamer en keuken te verlichten in de donkere dagen… Hier tik ik per jaar nog geen €400 af!
Toegegeven, verwarmen doen we hier nog allemaal op z’n ouderwets: met houtvuur. We hebben in alle kamers een radiator hangen, maar de CV wordt verwarmd met houtvuur. En het leuke van dat houtvuur is… Het brengt meteen een slow living lifestyle met zich mee. De dag begint op de koudere dagen met het opstoken van het vuurtje dat nog nasmeult na een lange nacht! Dochterlief is hier in huis de meester pyromane. Haar dag begint niet met een beeldscherm maar met porren in het houtvuur in de kelder. Heerlijk! (In 1 klap natuurlijker én gezonder én goedkoper én gezelliger leven in Kroatië, met zo’n houtvuurtje!)
Dit betekent niet dat we geheel off grid hoeven te leven. As we speak zit ik te typen achter de laptop. Mijn internet wordt gevoed door de ingeplugde router. De jongste zit te zappen op de flatscreen TV en Willem haalt zijn groene kennis op via het wereldwijdeweb op een tablet.
5. Gezelliger leven
In de dorpen en kleine steden van Kroatië is de gemeenschapszin nog sterk aanwezig. Mensen helpen elkaar, sociale cohesie is vanzelfsprekend en er is veel onderling contact. Dat is een mooie conclusie in woorden gevat. Maar nog iedere dag mogen we het ervaren, voelen en ontvangen!
Afgelopen weekend waren we naar een van de vele festivalvieringen die door gemeenten worden georganiseerd met de expliciete doelstelling om voor contactmomenten voor de gemeenschap te willen zorgen. Zo staan de gemeentelijke activiteitenkalenders in de omgeving vol. Ook verstrekt de gemeente de ingrediënten voor de recepten die mensen van de gemeenschap zelf thuis of ter plekke op het festival maken voor de festivalgangers, die gratis genieten van de lekkernijen. Dat maakt in veel opzichten natuurlijker, gezonder, goedkoper en gezelliger leven in Kroatië best al wel wat makkelijker!
Ik ben nu voor langere tijd in Kroatië. Maar er waren momenten dat ik slechts een midweekje hier op adem kon komen. Na een lange reis hier in een donker huis in de stilte van de bergen in bed te duiken is al een zaligheid. Maar de volgende ochtend met een latte mijn voordeur uit te lopen om er een mandje met verse oogst uit iemands moestuin te vinden, brengt me de tranen in de ogen. Wat een warmte, wat een zorgzaamheid…
De moeite die iemand neemt om vroeg in de ochtend het Nederlandse kenteken op mijn erf te zien en te bedenken: ‘Het is zondag, er zijn geen winkels open, straks heeft ze niets te eten!’. Om dan, geheel belangeloos en zonder vermelding van afzender, een mandje vol met tomaten, aubergines, uien en wortelen tot aan mijn deur te brengen. Dat zijn de momenten dat ik los mag laten, dat ik me veilig voel. Gezien, ontvangen. Grond onder voeten.
Natuurlijker, gezonder, goedkoper en gezelliger leven doe ik in Kroatië!
Ja, als je op zoek bent naar een leven waarin sociale relaties en oprechte verbinding centraal staan, vind je in Kroatië een warme en open gemeenschap.
Ik kan vast nog wel meer opnoemen. Maar deze redenen maken Kroatië volgens mij een aantrekkelijke keuze. Speciaal voor mensen die verlangen naar een natuurlijker, gezonder en eenvoudiger leven, weg van de drukte en consumptiemaatschappij van het westen.